بررسی برخی پاسخ های فیزیولوژیکی دو رقم کلزای بهاره به دمای پایین

این پژوهش با هدف ارزیابی مکانیسم تحمل به تنش سرما در ارقام بهاره بر روی دو رقم کلزای بهاره مقاوم به سرما زرفام و حساس به سرما option 500 در قالب یک آزمایش فاکتوریل سه عاملی با طرح پایه کاملا تصادفی با 3 تکرار صورت گرفت. گیاهچه ها تا مرحله 4 برگی در ?c 16/22 (شب/ روز) رشد کردند، نیمی از گلدان ها در همین شرایط نگهداری شدند (تیمار شاهد) و نیم دیگر به اتاق سرما با ?c 3/10 به مدت 7 روز منتقل شدند (تیمار سرمایی). نمونه برداری از گیاهچه های شاهد و تحت تنش سرما در روزهای 0، 2، 4 و 7 صورت گرفت. وزن تر و خشک و درصد نسبی آب ساقچه، مقدار کلروفیل (a وb و کل) تغییرات کمی و کیفی پروتئین های کل محلول، مقدار پرولین و قندهای محلول (گلوکز، رامنوز، مانوز، فروکتان) در دو رقم مورد مطالعه سنجیده شد. به منظور مقایسه سیستم تجزیه گونه های فعال اکسیژن، میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان (سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز و کاتالاز) و میزان مالون دی آلدهید نیز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بین دو تیمار دمایی و بین دو رقم در اکثر ویژگی ها، تفاوت معنی داری وجود داشت. در رقم مقاوم به سرمای زرفام بر خلاف رقم حساس option 500 کاهشی سرما القایی در وزن تر و خشک و درصد نسبی آب ساقه چه، مقدار کلروفیل کل و کلروفیل b مشاهده نشد. در اثر سرما، انباشت پروتئین های کل، مقدار پرولین، قندهای رامنوز و مانوز و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در رقم مقاوم زرفام شاخص تر از رقم حساس option 500 بود. مقدار مالون دی آلدهید در گیاهچه های سرما دیده هر دو رقم افزایش نشان داد. این افزایش در رقم حساس قابل ملاحظه بود. مقاومت به سرما ناشی از مجموعه ای از صفات مختلف می باشد که ناشی از بیان ژن های سرما القایی می باشد. رقم زرفام از نظر اکثر این صفات مورد بررسی نسبت به رقم option 500 برتری نشان داد.